حالا که اینجا براتون مفصل گفتم که چطور می‌تونید کوهنوردی رو شروع کنید، وقتشه که چند تا نکته کاربردی در مورد کوهنوردی بهتون بگم. ممکنه تا الان ده‌ها بار کوهنوردی کرده باشید و هیچکدام از این نکات رو رعایت نکرده باشید و سالم و سرحال از کوه برگشته باشید و با دیدن این نکات بگید “ای بابا این سوسول بازیا چیه” که خوب همونجور که از قدیم گفتند “کار یکبار اتفاق میافته” و “احتیاط شرط عقله”
نکاتی که در ادامه می‌نویسم بخشی از نکاتیه که لازمه زمان کوهنوردی رعایت کنید، اگر پیشنهادات دیگه‌ای داشتید لطفا تو کامنت‌ها بنویسید:
1. هیچوقت تنها کوهنوردی نکنید، علی‌الخصوص در مسیرهای خلوت و یا مسیرهای ناآشنا
میدونم که این جمله رو انقدر شنیدید که دیگه به نظرتون لوس و بی‌معنی میاد، اما واقعیت اینه که کوه با کسی شوخی نداره، یه زمین خوردن ساده که ممکنه تو شهر به راحتی بشه حلش کرد، اگر توی یه نقطه‌ای از کوه که دسترسی به موبایل ندارید اتفاق بیافته میتونه تبدیل به فاجعه بشه. مثال‌های واضح‌ترش هم میشه گم کردن راه و ضربه به سر و سقوط بهمن که هیچ کدومشون اتفاقات عجیب و امکان‌ناپذیری نیست.
علاوه بر اون همیشه حداقل یک نفر رو در جریان برنامه صعودتون و زمان تقریبی فرود قرار بدید.
2. کوله و کفش مناسب از اوجب واجباته
قدیمی‌ها با ساده‌ترین کفش‌ها قله‌ها رو صعود می‌کردند، حتی همین الان هم ممکنه تو ارتفاعات زیاد محلی‌هایی رو ببینیم که با گیوه به راحتی از روی صخره‌ها می‌پرند. اما واقعیت اینه که من و شما نه در زمان‌های قدیم زندگی می‌کنیم و نه عموما توانایی بومی‌های مناطق کوهستانی رو داریم، پس این قصه‌ها رو بذاریم برای داستان‌ها و همونطوری که با ژیان وارد جاده چالوس نمیشیم با کتونی و کفش رسمی و امثالهم هم پا توی کوه نذاریم. مناسب نبودن کفش چه به لحاظ سایز و چه فرم و راحتی صد در صد روی کیفیت برنامه کوهنوردیتون و سلامتیتون تاثیر گذاره. این مسئله در مورد کوله و در مراحل بعدی سایر وسایل کوهنوردی مثل لباس و باتوم هم صادقه.
بیشتر بخوانید: چک‌لیست وسایل سفر
بیشتر بخوانید: انتخاب کوله مناسب سفر
3. شب قبل از صعود خواب کافی داشته باشید
خواب کافی قبل صعود باعث میشه که بدنتون انرژی کافی ذخیره کنه و سرحال مسیر رو شروع کنید، یادتون باشه که داستان صعود با داستان کار و مدرسه و دانشگاه فرق داره. بارها شده که شب دو ساعت خوابیدیم و روز بعد رو بالاخره یه جوری به شب رسوندیم، اما حساب کوهنوردی رو سوا کنید. چون هیچکدوم از فرمول‌هایی که جاهای دیگه استفاده می‌کنید اینجا به کارتون نمیاد. در واقع اصلی‌ترین مسئله اینه که تاثیری که بی‌خوابی روی شما میذاره این نیست که مثلا حین راه رفتن خوابتون بیاد، بلکه باعث میشه بدنتون ضعیف‌تر باشه.
4. گوشی، پاوربانک و دانلود نقشه آفلاین رو فراموش نکنید
حتما شب قبل از صعود گوشی و پاوربانک‌تون رو شارژ کنید و نقشه‌های آفلاین دانلود کنید، ممکنه اتفاقی بیافته که چند درصد شارژ گوشی یا نقشه‌ای که بدون اینترنت هم بتونید ازش استفاده کنید جونتون رو نجات بده.
اگر دستگاه GPS هم داشته باشید که چه بهتر. ترک برخی از مسیرهای کوهنوردی رو از اینجا می‌تونید دانلود کنید.
5. حین کوهنوردی همواره هوشیار باشید
توی کوه چند تا چشم و گوش و هوش و حواس دیگه هم قرض بگیرید و همیشه شش دنگ حواستون جمع خودتون و اطرافتون باشه. منظورم از اینکه حواستون به خودتون باشه اینه که نسبت به وضعیت جسمانی و روحی خودتون آگاه باشید. علاوه بر اون حتی اگر توی مسیر پاکوب و مشخص حرکت می‌کنید اطرافتون رو با دقت نگاه کنید و نشونه‌هایی از اطراف رو به خاطر بسپرید. واضح‌ترین و مشخص‌ترین مسیرها با اولین مه یا برف تبدیل به یک فضای کاملا جدید و ناشناخته می‌شوند.
6. قبل تشنه شدن آب بنوشید و قبل از گرسنگی غذا بخورید
اگر حین کوهنوردی لب‌تون خشک شد بدونید و آگاه باشد که در حق بدنتون ظلم کردید. خشک شدن لب یعنی مدت‌هاست که بدنتون به آب نیاز داره و شما ازش غافل بودید. پس قمقمه یا کمل‌بک همیشه دم دستتون باشه و مدام آب بنوشید، حتی زمانی که احساس تشنگی نمی‌کنید. پیشنهاد می‌کنم علی‌الخصوص توی فصل گرما لیموترش تازه هم به آب اضافه کنید تا عطش‌تون رو کم کنه. علاوه بر آب همواره حواستون به وعده‌های غذایی و تنقلات حین مسیر هم باشه. خوردنی‌هایی که همراه می‌برید باید کم حجم، سبک و مقوی باشند. به زودی براتون مفصل از تغذیه قبل, حین و بعد کوهنوردی می‌نویسم.
7.حتی توی تابستون هم لباس گرم همراهتون داشته باشید
ممکنه توی تابستون تو هوای گرم مسیر رو شروع کنید، غافل از اینکه روی قله به کلی معادلات فرق می‌کنه و ممکنه از تابستون وارد پاییز و زمستون بشید. پس با توجه به ارتفاع قله و مسیری که طی می‌کنید از لباس گرم غافل نشید
8. لایه لایه لباس بپوشید
پوشیدن لایه لایه لباس‌های سبک باعث میشه که موقع سرما با پوشیدن چند لایه لباس اضافه سریع‌تر گرم بشید و هنگام گرما با کم‌کردن لایه‌ها دمای بدن رو به راحتی پایین بیارید و علاوه بر این‌ها وزن و حجمی که لباس‌های سبک‌تر توی کوله اشغال می‌کنند از یه لباس پشمی زمستونی کمتره.
9. مقصد اصلی پایین کوه و دم ماشینه
موقع شروع مسیر به خودتون یادآوری کنید که هدف قله نیست، هدف اصلی علاوه بر صعود، سلامت برگشتن به نقطه شروعه. پس موقع صعود طوری انرژی و زمان رو برنامه‌ریزی کنید که فرصت و توان کافی برای فرود داشته باشید. از اونجایی که به دلیل خستگی کوهنورد و خطرات مسیر در حین فرود، احتمال رخ دادن اتفاق توی فرود بیشتره، همواره بیست درصد انرژی‌تون رو صرف صعود کنید و هشتاد درصد رو صرف فرود.
10. استفاده از باتوم سوسول‌بازی نیست
خیلی از افراد به باتوم مثل چرخ‌های کمکی دوچرخه نگاه می‌کنند و تصورشون اینه که بعد از چند تا کوهنوردی دیگه افت داره که با باتوم یا همون چرخ‌های کمکی حرکت کنند. اما واقعیت اینه که باتوم کوهنوردی وسیله‌ایه که حتی کوهنوردهای حرفه‌ای هم همواره استفاده می‌کنند، چون منجر به ایجاد تعادل خصوصا در زمان فرود و کاهش فشار بر روی پاها می‌شود.
از تاثیرات دیگه باتوم اینه که باعث میشه سرعت گامتون رو تنظیم کنید و آهسته و پیوسته حرکت کنید.
فراموش کنید که همیشه از هر دو باتوم استفاده کنید و همواره وقتی باتوم دستتونه زاویه آرنج‌تون نود درجه باشه، این به این معنیه که در زمان صعود باتوم‌ها باید کوتاهتر از زمان فرود باشند.
11. درست نفس کشیدن رو فراموش نکنید
عادی‌ترین کاری که توی هر ثانیه از زندگی‌مون انجام میدیم نفس کشیدنه. کاری که بدن‌مون به طور روتین انجام میده. اما همین تنفس ساده و منظم، حین حرکت و توی ورزش‌هایی مثل کوهنوردی ممکنه از یادمون بره و باعث بشه نفس کم بیاریم. همونجوری که گفتم توی کوهنوردی همواره باید هوشیار باشید و یکی از موارد دیگه‌ای که باید حواستون به نظم و ترتیبش باشه تنفسه. پیشنهاد می‌کنم تنفس‌تون رو با حرکت گام‌ها و باتوم‌ها هماهنگ کنید تا به مشکل بر نخورید.
12. ناخن‌های بلند دشمن جان کوهنوردان
شاید به نظر عجیب بیاد اما حتی بلند بودن ناخن کوچک پا میتونه منجر به دردسر توی کوهنوردی بشه. موقع فرود فشار زیادی به ناخن‌ها میاد و در صورت بلند بودن ناخن‌ها، بعد از چند ساعت کوهنوردی، راه رفتن بسیار سخت و دردناک میشه.
13.کیف کمک‌های اولیه باید کاربردی باشه
توی این کیف مواردی رو قرار بدید که خودتون یا همنوردهاتون استفده ازش رو بلد باشن، پس لازم نیست کلی دارو و آمپول و موارد مشابه رو با خودتون بار کنید. اما حتما وسایل ضروری مثل قرص مسکن، باند، پد الکلی، قطره ضدعفونی چشم و موچین رو همراه داشته باشید.
14. استفاده از کرم ضد آفتاب یادتون نره
توی هر فصلی که صعود می‌کنید حتما کرم ضد آفتاب با SPF بالاتر از 50 همراه داشته باشید و هر دو ساعت تجدیدش کنید. زدن کرم ضد آفتاب هم مثل نوشیدن آب از واجباته. اگر قراره کوهنوردی رو به طور مداوم انجام بدید نیاز به بدنی سالم دارید که هر لحظه باید مراقب تک‌تک اجزای اون باشید.
مواردی که توی کوهنوردی باید رعایت بشه خیلی بیشتر از 14 موردیه که براتون نوشتم، اما با توجه به تجربه شخصیم ضروری‌ترین‌ها رو براتون نوشتم. باز هم یادآوری می‌کنم که برای شروع کوهنوردی از دوره‌های کارآموزی که اینجا توضیحاتش رو براتون نوشتم غافل نشید.
بیشتر بخوانید: چطور کوهنوردی رو شروع کنیم
