این روزها کم‌کم همه ما به فکر سفرهای نوروزی هستیم. حالا که وضع سفرهای خارجی روز به روز داره بدتر میشه شاید بد نباشه یه نگاه عمیق‌تر و متفاوت به مسیرهای زیبای داخلی‌مون بندازیم.
توی این اپیزود بر پایه کتاب ارزشمند راهیاب ایران که نوشته آقای دکتر ناصر کرمی هست تلاش کردیم تا مسیرهای ناب و غالباً کمنر شناخته شده سرزمین‌مون رو معرفی کنیم.
این اپیزود در اسفندماه 96 منتشر شد اما در اپلیکیشن های پادکستی قابل دسترس نبود. اما ما فکر می‌کنیم توصیه‌ها و مسیرهایی که توی این اپیزود برای سفرهای نوروزی معرفی شده‌اند همچنان کاربردی و مفید خواهند بود.
امیدواریم نوروز خوبی داشته باشید.
متن اپیزود
اپیزود ده – جولون نوروزی
کیمیا: سلام
سالار: اینجا یه رادیو واسه جولون دادنه.
کیمیا: من کیمیا
سالار: و من سالار
کیمیا: قراره تجربیات سفرهامون با شما به اشتراک بذاریم.
سالار: محوریت رادیو جولون روی گپ و گفته. قراره یه مقصد یا یه موضوع در مورد سفر رو انتخاب کنیم و در موردش گپ بزنیم.
موسیقی
کیمیا: رادیو جولون قراره از واقعیت‌های سفر بگه؛ پوسته‌ی جذاب و رنگینش رو کنار بزنه و سفر رو اون‌جور که واقعا هست نشون بده.
سالار: رادیو جولون رو می‌تونین از طریق کانال تلگرام این رادیو بشنوین. همین‌طور می‌تونین از طریق بیپ تیونز، شنوتو، تهران پادکست و نامیلیک به همه‌ی اپیزودهای ما گوش بدین.
کیمیا: اگر از جولون دادن لذت می‌برین، شنیدن رادیو جولون رو به دوستاتون هم توصیه کنین.
سالار: حالا، وقت جولون دادنه.
موسیقی
در ایام نوروز به کدوم شهرهای ایران سفر کنیم؟
سالار: همیشه این موقع سال که میشه، زمزمه بین اهالی سفر شروع میشه که عید کجا برن. تو همین راستا و از اون جایی که خودمون هم الان درگیر همین مساله هستیم، گفتیم تو این اپیزود یه کم دربارهی اینکه چطور مقصد سفر عیدمون رو انتخاب کنیم گپ بزنیم. عید بدون شک یکی از بهترین زمان‌ها برای سفر داخل ایرانه. شادی و شور همه جا موج میزنه و تمام شهرها آماده‌ی پذیرفتن توریستن. همه‌ی امکانات شهر بسیج شده که بهترین خدمات رو به مسافرها بدن و شهرشون رو به بهترین نحو پرزنت کنن. برای همین کلی مقصد خوب تو ایران هست که می‌تونین برین سمتشون.
کیمیا: وقتی شروع کردیم که این اپیزود رو بنویسیم، داشتیم با هم از این می‌گفتیم که خوب نمی‌شه تو یه اپیزود همه‌ی مقاصد رو کامل معرفی کرد. توی همین بحث‌ها بودیم که دیدیم بد نیست برای سفرها یه مسیر معرفی کنیم. داشتیم در مورد مسیرها صحبت می‌کردیم که جفتمون یاد یه کتاب بسیار خوب و ارزشمند افتادیم. کتابی که پنج شش سال پیش منتشر شد و به نظرمون واقعا مورد بی‌توجهی قرار گرفته. واسه همین تصمیم گرفتیم، اول این اپیزود، اون کتاب رو معرفی کنیم و بعد براساس مسیرهای پیشنهادی اون، چندتا از مسیرهایی که خودمون توی عید رفیتم و بهمون خیلی خوش گذشته رو بهتون معرفی کنیم. کتاب راهیاب ایران رو ناصر کرمی نوشته و انتشارات فرهنگ معاصر هم چاپش کرده. ناصر کرمی رو شاید از مقاله‌های محیط زیستیش و دغدغه‌هاش دربارهی وضعیت زیستی ایران بشناسین. کسی که الان استاد دانشگاه علم و صنعت نروژه؛ و با توجه به فعالیت‌هاش معلومه که هنوز هم دلش برای ایران می‌تپه.
سالار: توی این کتاب براساس سفرنامه‌های قدیمی و همین‌طور جاده‌ها و راه‌های ارتباطی و نزدیکی فرهنگ‌های آدم‌های این مرز و بوم، ناصر کرمی، هفت مسیر در سرتاسر ایران معرفی کرده، که بدونین تمام نقاط دیدنی ایران رو پوشش میده.کار جالبی که توی این کتاب هست، اینکه هر کدوم از این مسیرها یه اسم بامسما و خوب دارن که بد نیست کم‌کم توی ادبیات گردشگری‌مون ازش استفاده کنیم. ما هنوز که هنوزه داریم از مسیر کلاسیکی که سی-چهل سال قبل برای ایران طراحی شد، یعنی تهران تا شیراز توریست جذب می‌کنیم. شاید معرفی این مسیرهای تازه بتونه به توریسممون هم بیشتر کمک کنه.
-موسیقی
ناصر (مهمان برنامه): درود. بسیار. ممنونم از توجه دوستان به کتاب راهیاب ایران از من پرسیدن که دلیل انتخاب این مسیرها چی بوده و چرا مثلا مسیرهای دیگری نه؟ خوب چندتا نکته وجود داره. اول اینکه شما موقعی که یه کتاب راهنمای گردشگری می‌نویسین، در وهله‌ی اول مقیاس مهمه. مقیاس شما روستاییه؟ شهریه؟ منطقه‌یه؟ استانیه؟کشوریه؟ چی هست این‌ها؟ و اینکه به هر حال شما حجم کتابتون قراره چقدر باشه؟ اگر مثلا می‌خواستم کتاب حجیم‌تر بنویسم، شاید به جای هفت‌تا مسیر، می‌رفتم دنبال ده‌تا مسیر مثلا. و یا اینکه میشه همین مدل رو برد توی مناطق کوچیک‌تر. به هر حال در این مقیاس و این حجم کتاب در حدود هفت مسیر منطقی بوده. اما انتخاب این‌ها چی بوده؟ به چه صورت بوده؟ ما از یک روش آماری به نام بیش‌گزین استفاده کردیم. Discrete حتما دوستان شاید آشنا باشند. اون هم این است که میاد یک به اصطلاح یک معدلی رو میده به داده‌هایی که به ظاهر پراکنده‌ان. یعنی ما یک پراکندگی داریم مثلا مسافرت‌های به اصطلاح درون‌کشوری، حالا این همون تفاوت بین travel و trip. یعنی یک travel میتونه از چند trip تشکیل بشه دیگه. ما Tripها رو اصل قرار دادیم. حجم‌های جابه‌جایی از این شهر به اون شهر و این‌ها. به خصوص برای اون چیزی که برای تورهاست و برای حالا به اصطلاح توریست‌های خارجی. یعنی اون تورهایی که، آژانس‌هایی که، تور ورودی داشتند رو ما کل اطلاعات‌شون رو گرفتیم و اون اطلاعات رو تبدیل کردیم به داده‌ی آماری. چون بنامون بر این بوده که توریستی که در ایران داره حرکت میکنه، صددرصد انتخاب مقصدش بر مبنای انگیزه‌های توریستیه. بر اون اساس، رسیدیم که بیشترین ترددها و مسافرت‌های توریستی در ایران توی اون هفت مسیریه که توی کتاب راهیاب ایران ذکر شده این‌ها. نکته بعدی این بود که خوب ما به چه سطحی از اطلاعات رو لازم داره مخاطب این کتاب؟ شما وقتی راهنمای گردشگری منتشر می‌کنین. دو سبک دارین در تهیه و تدوین اطلاعات. یکسری راهنماها برانگیزاننده و ترغیب‌کننده‌اند. یعنی اساسا برای این نوشته میشن که کسی رو تشویق کنن پاشه بره جایی. مثلا کاری که نشنال جئوگرافی انجام میده. چه توی تلوزیون‌اش، چه توی مجله‌اش مثلا. عمدتا این هست که به شما میگه یه جایی چقدر زیباست و چه قدر دیدنیه و شما پاشین برین ببینین این‌ها رو. این یک مدله و یک مدل دیگه است که میگه حالا شما که به فلان جا دارین میرین. حتما میرین، تصمیم‌تون رو گرفتین. حالا کجاها برین، کجا غذا بخورین، به چه صورت مشکلی پیش اومد به کجا تماس بگیرین. نمی‌دونم چه مسائلی و چه احتیاط‌هایی رو باید رعایت کنین. ما به این دومی‌ها میگیم راهنمای سفر. حالا به اون اولی‌ها ترغیب‌کننده‌ی سفر یا برانگیزاننده‌های سفر. یا اصلا کتاب‌های توریستی کتاب‌هایی که جنس نشنال جئوگرافیه این‌ها. این کتاب راهیاب ایران من اگه دست خودم بود ترجیح می‌دادم سری اول رو بنویسم. چون به هر حال اون اطلاعات راهنمای سفر اون اطلاعاتی که خیلی به روز باید بشه. تغییر میکنه. شماره تلفنه، این‌هاست آدرس‌هاست. ایران اسم خیابون‌ها هر سال عوض میشه. این آدم واقعا کلافه میشه تو این وضعیت. من ترجیح می‌دادم همون چیزی که به اصطلاح نشون بده ارزش اون روح واقعی یک جاذبه چی هست، این رو بیشتر روی اون متمرکز شم. اما خوب مارشال دلایلی داشت که می‌گفت اگر کتاب، راهنمای سفر هم باشه، این میتونه باعث فروش بیشترش بشه. و به همین خاطر کتاب ترکیبی از دوتاست و هر دوتا سعی میکنه یک تعریفی متفاوت از جاذبه‌ها رو بده و هم در عین حال یک راهنمای سفر هست و یک بانک اطلاعت داره آخرش یک فهرست جاذبه‌ها، فهرست هتل‌ها، تلفن‌های مورد نیاز برای هر منطقه‌ای رو که شما سفر کرده باشین چی هست. یه نکته‌ی خاصی من باید در مورد این شیوه‌ی نگارش کتاب رهیاب ایران بگم. این است که ما اصطلاحا تو توریسم با آمار و عدد و رقم، این ویژگی‌های کمی خیلی سرو کار نداریم. چون این‌ها برانگیزاننده نیستن خیلی. مگر به ندرت. توی اون تَرین‌ها. بله هر ترینی یک جاذبه است. یعنی بلندترین، طولانی‌ترین نمی‌دونم وسیع‌ترین. قدیمی‌ترین این‌ها. همین که این ترینه میاد، امکان برندینگ یک منطقه رو به عنوان جاذبه‌ی گردشگری داره. ولی خوب این‌ها جز ویژگی‌های کمیه. اما همه ویژگی‌های کمی لزوما دیگه قابلیت برانگیزانندگی و ترغیب‌کنندگی برای سفر را ندارد. مثلا ما میگیم گنبد سلطانیه در زمان ساخت بلندترین ساختمان جهان بوده و میگیم الان بلندترین گنبد جهانه. این اطلاعات خوبیه ولی اینکه طولش چقدره، عرضش چقدر، ارتفاعش چقدره، چقدر آجر توش به کار رفته، چقدر ملات گچ توش به کار رفته، این‌ها برای توریست جالب نیست و تو ذهن کسی هم نمی‌مونه. اصطلاحا میگن، شما برای اینکه بتونید یک مقصدی رو رغبت سفر براش ایجاد کنین، خوب براش تبلیغ کنین، در وهله‌ی اول باید حس ویژه‌ی اون رو دربیارین. یعنی این چه فرقی با بقیه داره؟ چرا باید رفت اینجا؟ اون چرا باید رفت حس ویژه است. چون اینجا زادگاه فلانیه. چون اینجا اولین جایی که اونجاست. چون اینجا تنها جایی که این حس رو میده. چون اینجا تنها جنگلیه که این ویژگی رو داشت. این رو باید بهش پرداخت. نه اینکه چه تعداد درختی تو این جنگل هست و چه تعداد گونه جانوری توشه. فلان و این‌ها. چرا باید به این جنگل سفر کرد. این حس ویژه رو برای جاذبه ها پیدا کردن، یه کاری بوده که من روش خیلی وقت گذاشتم و کتاب راهیاب ایران رو هم سعی کردم در این مبنا بنویسم.
موسیقی
کیمیا: اگه کتاب رو گرفتین که چه بهتر. اگه نه پیشنهاد می‌کنم از اینجا تا پایان اپیزود نقشه‌ای رو که تو کانال براتون میذاریم رو نگاه کنین و مسیرها رو با ما دنبال کنین تا بیشتر با حال و هوا و مکانشون توی نقشه آشنا بشین. یه مساله دیگه اینکه با توجه به مسیرهای تعریف شده تو کتاب و مرکزیت داشتن تهران، بعضی مسیرها رو ما از تهران توضیح می‌دیم و دیگه خودتون از تو نقشه نگاه کنین و از شهر و دیارتون ملحق شین به مسیر ما. پس اگه آماده‌این، بزنیم به جاده.
موسیقی
مسیر کرانه خزر چجور مقصدی است؟
کیمیا: یکی از آشناترین و شاید محبوب‌ترین جاده‌هایی که هممون به احتمال زیاد یه بخش‌هایی ازش رو دیدیم جاده خزر هستش. مسیر خزر هر گوشه‌‌اش پر از جاذبه است و به دلیل زیرساخت‌های گردشگری، یکی از بهترین مسیرها برای سفر عید محسوب میشه. از هر گوشه‌ی مسیر به هرگوشه از مسیر، به راحتی وسیله‌ی حمل و نقل عمومی و یا در بدترین شرایط ماشین دربست گیر میاد. به دلیل رشد اقامت‌های بوم‌گردی می‌تونین به راحتی سفر کنین بدون اینکه نگران این باشین که محل اقامت گیرتون میاد یا نه. و مهم‌ترین نکته اینکه این مسیر بهشت آدم‌های شکموست. همه‌مون می‌دونیم که ایران وسیع‌ترین سهم از خزر رو نداره، اما می‌تونیم بگیم به دلیل تلاقی سه پدیده‌ی جنگل و کوه و دریا، تو قسمت جنوبی این ساحل یکی از زیباترین قسمت‌ها سهم کشور ما شده. ساحل خزر از آستارا شروع میشه. اما ناصر کرمی تو کتابش به خوبی عنوان میکنه که حیف تا آستارا بریم و از اردبیل غافل بشیم. پس شروع جاه‌ی خزر رو از پارس آباد مغان که تو ساحل ارس بنا شده فرض کرده. اما بهتون پیشنهاد می‌کنم به خاطر دمای هوا تو عید اسم‌هایی آشنایی مثل خلخال و گردنه الماس و اسالم رو فعلا گوشه‌ی ذهنتون داشته باشین تو هوای گرم‌تر برین سراغش. به سمت شرق که جاده رو ادامه بدیم اسامی شهرهایی مثل بندرانزلی، رشت، چالوس، ساری و و و رو همه شنیدیم. هر کدوم از این شهرها برای خودشون دنیایی هستن و برای آشنایی واقعی با هر کدومشون بسیار سفر باید. و ما هم قول می‌دیم که مفصل ازشون برنامه درست کنیم.
موسیقی
کیمیا: اما اگه به این شهرها سفر کردین و می‌خواین امسال عید یه سفر متفاوتی رو تجربه کنین مسیر خزر رو ادامه بدین و برین به سمت شرق تا برسین به شهر بندر ترکمن تو استان گلستان. این شهر ترکیبی از فرهنگ مازندرانی و ترکمن هستش و حال و هوای عید تو این شهر واقعا خاصه. می‌تونین تو بازارهای محلیش برگردین و با قایق بازدید چند ساعته‌ی از جزیره آشورآده هم داشته باشین. بعد از اون مسیر رو ادامه بدین تا بعد از عبور از شهرهای گرگان و گنبد که هر کدومشون پر از جاذبه‌های فرهنگی و طبیعی هستن برسین به ترکمن صحرا. پیشنهاد می‌کنم حتی اگر برای دیدن ترکمن صحرا عجله هم داشتین، میل گنبد رو که یک بنای بسیار خاص به لحاظ معماری و تاریخی هست و همین‌طور بازارهای محلی گنبد رو از دست ندین. توی عید این منطقه پر از برنامه‌های موسیقی و رقص محلیه.
موسیقی
کیمیا: و اما ترکمن صحرا، شاید عید هنوز یه کم هوای منطقه سرد باشه. اما اگه خوش‌شانس باشین و بعد بارون برسین، بهشتی رو که جلو چشماتون میبین رو نمی‌تونین باور کنین. برای رسیدن به مقبره و گورستان خالد بنی باید از ماشینتون دل بکنین و تو دشت‌ها ی ترکمن صحرا پیاده‌روی کنین و مطمئین باشین که پشیمون نمیشین.
موسیقی
خوزستان‌گردی در نوروز
سالار: از اینجا به بعد می‌خوایم بیایم سمت جنوب. مسیر بعدی اسمش جاده‌ی کوروشه. جاده‌ی که به سمت جنوب غربی می‌ره و ما رو می‌رسونه به سرزمینی که مهد تمدن و تاریخ این سرزمینه که یعنی خوزستان. برای این مسیر اگه از تهران شروع کنین باید برین سمت ساوه و اراک و بعد برین به سمت درود و خرم‌آباد. خرم‌آباد از اون شهرهایی که توی عید توش ولوله ای به پاست. لرهای دوست‌داشتنی این شهر بسیار مهمون نوازن و این شهر همه جوره حال و هوای عید رو داره. خود خرم‌آباد رو می‌تونین یه روز کامل بگردید. اما تمرکز همه‌ی فعالیت‌های شهر حول و حوش قلعه‌ی فلک و افلاک قرار گرفته، قلعه بدون شک نماد این شهر هست و دیدنش بسیار لذت بخشه. اما خرم‌آباد جدا از فضای زیبای شهریش میتونه یه مبدا خوب برای دیدن طبیعت بی‌نظیر اطرافش هم باشه.
موسیقی
سالار: خیلی‌هاتون اسم آبشار بیشه رو شنیدین و من هم توصیه می‌کنم که برین اون سمت و از طبیعت و باقی آبشارهای منطقه هم لذت ببرین. از خرم‌آباد دو تا راه دارین برای اینکه برین سمت جنوب. یکی اتوبانیه که چندساله باز شده و شما رو به سرعت می‌رسونه به اندیمشک. اما اگه وقت بیشتری دارین جاده‌ی پل دختر رو انتخاب کنید. که طولانی‌تر پرپیچ و خم‌تره. اما بهتون اجازه میده زیبایی‌های بی‌نظیره زاگرس رو قشنگ لمس کنین. اگه اردیبهشت این مناطق رو رفتین که اصلا استفاده از اتوبان حرامه.
کیمیا: اگه این مسیر رو ادامه بدین می‌رسین به خوزستان زیبا. سرزمینی که اپیزودهای هشت و نه رو بهش اختصاص دادیم و مفصل درباره‌ش حرف زدیم. دیدن دزفول، شوش و شوشتر و اهواز تو عید بهترین تجربه‌ای که می‌تونین داشته باشین. من خودم تجربه‌ی خیلی خوبی از سفر به این مناطق تو عید دارم.
موسیقی
کیمیا: اما شاید ناشناخته‌ترین جاده‌ی که می‌خوایم درباره‌ش صحبت کنیم، جاده‌ی مروارید باشه. جاده‌ی که در طول خلیج فارس زیبا کشیده شده. جاده‌ی مروارید رو میشه از اهواز شروع کرد و رفت سمت بندر ماهشهر و از اونجا باید رفت به سمت شرق. توی مسیر کم‌کم مناظری می‌بینین که شاید هیچ وقت باورتون نشه که توی ایران داریم قدم می‌زنیم. اینجا سرزمین قهرمان‌هایی مثل رئیس علی دلواریه. مردمی که غیرت و ایستادگی توی خونشونه اما پای مهمون که وسط میاد اون قدر نرم‌خو و مهربون میشن که بیا و ببین. پیشنهاد می‌کنم شهرهای بوشهر و دلوار و دیر و عسلویه رو از دست ندین.
بازدید نوروزی از جزایر جنوب ایران چه خال و هوایی داره؟
سالار: اما به هرمزگان که‌می‌رسیم ناخوآگاه آدم کشیده میشه سمت جزیره‌های زیبا و خاصش. یه سفر خیلی خوب و دوست‌داشتنی توی عید اینه که برین بندر عباس و بعد که از خوردن فلافل و غذاهای دریایی و دیدن معبد هندوهاش که سیر شدین، سوار قایق بشین و برین سمت هرمز و قشم. توی هرمز مست خاک سرخ رنگش بشین و بعد قشم رو با همه‌ی وجودتون زندگی کنین. البته بگم توی عید این جزایر مثل تمام شهرهایی دیگه‌ای که گفتیم بسیار شلوغه. اما به نظر من حتی همین شلوغی‌های عید هم دلنشینه. چون تمام مردم دارن بهم لبخند می‌زنن و شادی می‌کنن. خوب عیده دیگه.
موسیقی
سالار: از اینجا به بعد جاده رو هم من خودمم نرفتم. اما می‌تونم بگم که کسی رو ندیدم که این جاده رو رفته باشه و دیوونه‌ی جنوب نشده باشه. از میناب و جاسک که عبور کنین می‌رسیم به چابهار. چابهار از اون مقصدهاییه که هم آدم‌های اهل شهرگردی و خرید رو راضی میکنه. هم اون‌هایی که عاشق طبیعت‌گردین. اطراف چابهار اون قدر پدیده‌های منحصربه فرد وجود داره که حداقل سهچهار روز شما رو درگیر خودش میکنه. این روزها چابهار داره از لحاظ گردشگری هم رونق می‌گیره و کلی تفریحات آبی اونجا به وجود اومده؛ اون هم کنار تنها ساحل اقیانوسی ایران. اگه چابهار بودین برین رستوارن بلوچ و جای من رو حسابی خالی کنین.
موسیقی
آیا در نوروز می‌توان میشه به کویرهای ایران سفر کرد؟
سالار: نکته‌ی جالبی که خیلی وقت‌ها ما ازش غافل میشیم، اینه که عید یکی از بهترین فصول برای دیدن کویرهای ایرانه. چون روزها هوا کاملا بهاری و گرمه و شب‌ها کمتر سرده. در نتیجه مسیر بعدی رو می‌خوایم به جاده‌ی ابریشم اختصاص بدیم. بذارین من کمی تقلب کنم و شما رو از مسیری که از زادگاه پدریم می‌گذره، رد کنم. توی مسیر شرقی از گرمسار و سمنان که رد بشین می‌رسین به کهن شهر دامغان و می‌تونین برین مسجد تاریخانه‌ی معروف شهر رو ببینین. که هیچ شباهتی به مسجدهایی که تا حالا دیدین نداره. اما از دامغان یه جاده هست به سمت جنوب که حتی اگه از تو نقشه هم نگاهش کنین، می‌تونین حدس بزنین که چقدر جالب باید باشه. این جاده مستقیم میاد پایین و شما رو می‌رسونه به غرب کویرهای ایران. به جنت که رسیدین، می‌تونین کمی استراحت کنین و بعد برین به سمت یکی از معروف‌ترین کویرهای ایران یعنی کویر مصر. خود مصر و فرحزاد و بیاضه و اطرافش راحت میتونه سهچهار روز شما رو پر بکنه.
کیمیا: اما اگر دلتون خواست وسط کویر شالیزار ببینین و از طبیعت حیرت زده بشین باید برین سمت طبس. طبس به نظر من جز بهترین مقاصد طبیعت‌گردی ایرانه. بگذریم که هنوز وضعیت اقامتیش خیلی ضعیفه. اما حداقل توی عید می‌تونین کلی آدم پیدا کنین که خونه‌هاشون رو اجاره می‌دن. از طبس می‌تونین برین سمت جنوب. تنگه مرتضی علی و اصفهک و بعدم چشمه‌های عجیبب و غریب دیگ‌رستم رو ببینین.این وسط می‌تونین یکی از عجیب‌ترین روستاهای ایران به اسم نایبند رو هم ببینین. یه روستای پله‌کانی وسط کویر. تناقض از این بیشتر؟ از طبس می‌تونین برید به سمت خراسان. شهرهایی مثل فردوس و تربیت و خواف با اینکه سرزمینی از شرایط سخت و عجیب داره، اما مردمش بسیار مهربون و خوش برخوردن. کافیه یه بار پای دوتار نوازیشون بشینین یا کافیه برین تو نشتیفان و آسبادهایی که قرن‌هاست اونجا جا خوش کردن و دارن به استفاده‌ی بیش از حد ما از سوخت‌های فسیلی میخندن. انتهای مسیر به مشهد می‌رسه. اما باز هم پیشنهاد می‌کنم مسیر رو ادامه بدین و برین سمت زیبای‌های دره‌ی شمخال. یادتون باشه این وسط نیشابور زیبا رو از دست ندین. برین بشینین تو باغ‌مقبره‌هاش و تا می‌تونین از شهر شعر و ادب ایران لذت ببرین.
موسیقی
سالار: همون‌جور که گفتیم، عید یکی از بهترین زمان‌ها برای تجریه‌ی کویر و شهرهای کویریه. اگه هنوز حواستون به نقشه هست، می‌خوایم تو مسیر مارکوپولو جلو بریم. اگه دوباره فرض کنیم که از تهران حرکت می‌کنیم. بعد از عبو از قم، که این روزها داره گردشگریش رونق می‌گیره، می‌رسیم به کاشان. با توجه به اینکه کاشان پر از اقامتگاههای بومگردیه، می‌تونید یک شب تو این شهر استراحت کنین و از تورهایی بومی که توریست‌ها رو به کویر مرنجاب یا ابوزیدآباد می‌برن، استفاده کنین. پیشنهاد می‌کنم سری هم به باغ فین و تپه‌های سیلک و خانه‌ی بروجردی‌ها و مابقی جاذبه‌های کاشان بزنین. بعد از اون مسیر رو ادامه بدین و از جاده‌ای که به سمت اردستان می‌ره، می‌تونین برسین به نائین. از اینجا دوتا مسیر دارین؛ یکی اینکه جاده رو ادامه بدین برین به سمت یزد. و دیگه اینکه مسیرتون رو به سمت یزد یه کم دورتر کنین و برین به سمت کویر مصر که ازش گفتیم براتون.
یزد، کرمان و زاهدان مقاصد کمتر شناخته‌شده نوروز
کیمیا: یزد از اون شهرهاست که به نظرم دیدنش تو عید خیلی می‌چسبه. دمای ملایم روزها و خنکی شب‌ها جون میده برای گشت و گذار. پیشنهاد می‌کنم برای یزد حسابی وقت بذارید و دیدن چک چک، باغ دولت‌آباد و خرانق رو از دست ندین. بعد از یزد گردی مسیر رو ادامه بدین و بعد از عبور از مهریز و انار و رفسنجان، می‌تونین از مسیر اصلی خارج شین و یه سر برین شهر بابک و میمند. میمند از روستاهای دست‌کنده که خونه‌هاش تو دل کوه کنده شده و به تازگی ثبت جهانی شده. کرمان که رسیدین سراغ اپیزود سوم رادیو جولون برین و مفصل در موردش بشنوین.
موسیقی
کیمیا: از کرمان و بم می‌تونین برید سمت یکی از شهرهایی که من عاشق بازارها و حال و هوای روزمره‌اشم. زاهدان به عنوان مرکز استان با اینکه به سمت مدرن شدن رفته اما هنوزم ریشه‌های فرهنگیش رو با قدرت چسبیده. حتی قدم زدن تو بازار چهارراه رسولیش میتونه شما رو حسابی سرحال بیاره. از زاهدان میشه رفت به سمت شمال و سرزمین سیستان رو دید. جایی که تمام داستان‌های اساطیری ما ازش سرچشمه گرفته. بعیده اسم زابل رو بشنویم و یاد رستم و زال نیفتیم. اما شاید مهم‌ترین جاذبه‌ی این منطقه شهر سوخته باشه که ساعت‌ها باید براش وقت بذاریم.
سالار: از زاهدان که به سمت جنوب بریم یه فرهنگ ناب و منحصر به فرد رو می‌بینین که تا حالا تجربه نکردین. بلوچستان بی‌نظیر شما اون‌چنان رو گرم بغل میکنه که مطمئنا مثل من یه گوشه از قلبتون برای همیشه اونجا می‌مونه. تو بلوچستان که میرین ابتدای هر شهر یه ایستگاه زدن و حسابی از مسافرها استقبال می‌کنن. بساط موسیقی و رقص و غذای محلی هم مفصل به‌راهه. توی اون منطقه ایرانشهر و سرباز و خاش رو به هیچ وجه از دست ندین.
موسیقی
کیمیا: اما تمام کسانی که نهران زندگی می‌کنن، حتما این رو شنیدن که بابا عید تهران خودش بهترین جا واسه موندنه. راستش ما هم همین رو میگیم. نه فقط به دلیل اینکه شهر اونقدر خوش آب و هوا و خلوته که از هر سرش می‌تونی تو بیست دقیقه بری اون سر شهر، بلکه به دلیل اینکه هسته‌ی مرکزی و قدیمی شهر اونقدر زنده و جذاب میشه که تا حالا ندیدیم. از حال و هوای خوب و خوشحال میدون توپخونه و سی‌تیر و بازار بزرگ که بگذریم، عید بهترین زمان برای دیدن موزه‌هایی که شاید ماها در طول سال به سختی بتونیم بریم سراغشون. نمونه شم موزه‌ی جواهرات که فقط روزهای شنبه تا دوشنبه اون هم فقط ساعت دو تا چهار بازه. و خوب حتما باید مرخصی گرفت تا بشه ازش دیدن کرد. اما تو عید راحت میشه رفت سراغش و حسابی توش قدم زد. کاخ موزه‌های شمال تهرانم که نگم براتون. که چقدر سرزنده و پر از بازارچه‌های مختلف‌اند و هواشون اونقدر خوبه که از جولون دادن توشون سیر نمیشین.
موسیقی
سالار: توی این اپیزود تمام تلاشمون رو کردیم که ترغیبتون کنیم با نقشه و مناطق مختلف ایران بیشتر آشنا بشین و برین سراغ مسیرهای جدید و سفرهای تکراری هر ساله رو رها کنید.
کیمیا: اگر رادیو جولون باعث شد تا مقصد جدیدی رو تجربه کنین یا جاهایی رو که قبلا رفتین رو با دید متفاوت سفر کنین، حتما برامون فیلم یا صداتون رو بفرستین و از تجربه‌تون برامون بگین.
پیاده‌سازی متن: فرناز فدایی
